W piątek 27 października, podczas uroczystego posiedzenia Senatu Politechniki Krakowskiej w Collegium Maius UJ, tytuł doktora honoris causa Politechniki Krakowskiej otrzymał prof. dr hab. inż. arch. Wojciech Bonenberg z Politechniki Poznańskiej. 47. w historii PK doktor honorowy jest cenionym naukowcem i dydaktykiem, a także wybitnym architektem – nagradzanym projektantem i realizatorem wielu obiektów i zespołów urbanistycznych. Senat PK zdecydował o nadaniu prof. Wojciechowi Bonenbergowi tytułu doktora honoris causa Politechniki Krakowskiej na mocy uchwały z dnia 22 lutego 2023 r.
Specjalnemu posiedzeniu Senatu Politechniki Krakowskiej przewodniczył rektor prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata. – Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa jest wielkim wydarzeniem dla społeczności Politechniki Krakowskiej, ale także dla całego środowiska akademickiego i naukowego w Polsce. Senat Politechniki Krakowskiej godnością tą uhonorował prof. Wojciecha Bonenberga, jednego z najwybitniejszych architektów, badaczy i organizatorów życia naukowego, o uznanych osiągnięciach projektowych i realizacyjnych w Polsce i za granicą – mówił podczas uroczystości rektor Politechniki Krakowskiej prof. Andrzej Szarata. – Prof. Wojciech Bonenberg od kilkudziesięciu lat współpracuje z Politechniką Krakowską, dzieląc się swoją wiedzą naukową, dydaktyczną i wspierając rozwój kadry naukowej, zwłaszcza w dziedzinie architektura i urbanistyka, a także biorąc aktywny udział w organizowanych sympozjach. Poczytujemy sobie za wielki zaszczyt przyjęcie prof. Wojciecha Bonenberga do grona Doktorów Honoris Causa Politechniki Krajowskiej.
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prowadził prorektor ds. nauki PK prof. dr hab. inż. Dariusz Bogdał. Laudację wygłosił prof. dr hab. inż. arch. Jacek Gyurkovich, były dziekan Wydziału Architektury PK, promotor wniosku o nadanie godności doktora honoris causa Politechniki Krakowskiej: – Prof. Wojciech Bonenberg jest wybitną osobistością, naukowcem wielkiego formatu, cieszącym się powszechnym uznaniem w środowisku naukowym, zawodowym i twórczym w kraju, a także w licznych ośrodkach akademickich za granicą. Jest aktywnie działającym w praktyce zawodowej architektem-twórcą, o uznanych osiągnięciach projektowych i realizacyjnych, które umiejętnie łączy z działalnością naukową i dydaktyczną. Jest cenionym, szanowanym i lubianym dydaktykiem, przekazującym swoją wiedzę i zawodowe doświadczenie słuchaczom w wielu ośrodkach akademickich w kraju i zagranicą. Jest niezwykle rzetelnym i wymagającym jurorem oraz recenzentem prac naukowych i twórczych o otwartym, humanistycznym, życzliwym stosunku do indywidualnej drogi poszukiwań naukowych i twórczych ich autorów.
Nowy doktor honoris causa Politechniki Krakowskiej wygłosił wykład pt. „Architektura jako marka miejsca”. Zaprezentował w nim wyniki autorskich analiz i studiów nad znaczeniem marki w architekturze i urbanistyce. Jego refleksje dotyczyły koncepcji marki architektonicznej jako symbolu promującego miejsce. – Nawet najlepsza reklama i promocja będzie nieskuteczna, jeżeli przestrzeń, którą obserwujemy własnymi oczami jest zaniedbana, brzydka i niebezpieczna. To, co widzimy posiada obiektywny walor kształtujący nasz stosunek do otoczenia. Atrakcyjna architektura sama w sobie jest przekazem marketingowym przyciągającym ludzi do określonych miejsc. W tym ujęciu marka architektoniczna jest unikatowym rodzajem syntezy przeżyć estetycznych i atrybutów funkcjonalno-użytkowych, które mogą przyciągać lub odpychać ludzi – mówił uczony. Podkreślał, że coraz więcej samorządów zaczyna dostrzegać wagę kreowania silnej marki miejsca: – Do ich świadomości dociera prawda, że najlepszym marketingiem terytorialnym jest atrakcyjność przestrzeni publicznych, ład przestrzenny, wyróżniająca się architektura.
W wydarzeniu udział wzięła rodzina prof. Bonenberga, a także przedstawiciele Politechniki Poznańskiej i Wydziału Architektury PP, Politechniki Śląskiej, Politechniki Lubelskiej, Politechniki Wrocławskiej, Politechniki Warszawskiej oraz innych polskich uczelni. Licznie uczestniczyli też przedstawiciele Politechniki Krakowskiej.
Naukowiec i praktyk
Prof. dr hab. inż. arch. Wojciech Bonenberg urodził się w 1950 r. Studia architektoniczne ukończył w 1973 r. na Politechnice Śląskiej, tam – do roku 1990 – prowadził pracę dydaktyczną i naukową. Następnie związał się z Politechniką Poznańską (Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego), gdzie pracuje do dziś. W 1978 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych, zaś stopień doktora habilitowanego w 1988 r. W 2003 r. decyzją prezydenta RP otrzymał tytuł profesora nauk technicznych. Na Politechnice Poznańskiej pełnił wiele ważnych funkcji. Od roku 2000 był dyrektorem Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego, zaś od 2002 r., przez dwie kadencje – dziekanem Wydziału Architektury. Aktualnie jest kierownikiem Zakładu Architektury Miejsc Pracy i Rekreacji. W roku 2003 podjął też pracę na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu). Był współinicjatorem utworzenia kierunku architektura i urbanistyka w tej uczelni.
Główne obszary naukowo-badawcze, którymi zajmuje się prof. Wojciech Bonenberg, obejmują: aktywizację urbanistyczną rejonów przygranicznych i optymalizację funkcjonalno-przestrzenną przejść granicznych oraz terminali towarowych w powiązaniu z dużymi inwestycjami infrastrukturalnymi; funkcjonowanie systemów osiedleńczych w warunkach zagrożenia ekologicznego; architekturę i urbanistykę rejonów intensywnie zurbanizowanych i uprzemysłowionych w aspekcie zrównoważonego rozwoju; metodologię projektowania architektonicznego oraz koordynacji planowania i realizacji dużych inwestycji architektonicznych. Uczony jest autorem ponad 120 publikacji naukowych, a także 8 monografii naukowych. Był promotorem w 20 przewodach doktorskich. Wypromował kilkuset magistrów inżynierów architektów oraz inżynierów architektów. Jest autorem 60 recenzji w przewodach doktorskich, 52 recenzji habilitacyjnych, opiniował 51 wniosków w przewodach profesorskich.
Prof. Bonenberg w 1990 r. założył autorską pracownię projektową, gdzie wykonał ponad 100 projektów obiektów usługowo-handlowych, przemysłowych, administracyjnych i edukacyjnych zlokalizowanych w kraju i za granicą, uzyskując wiele nagród i wyróżnień. Do istotnych osiągnięć należy zaliczyć projekty i realizacje największych europejskich terminali granicznych, w tym na zachodniej granicy Polski: Terminal Samochodowy Świecko–Frankfurt nad Odrą, Terminal Samochodowy Olszyna–Forst na trasie Kijów–Wrocław–Strasburg, a także terminale na wschodniej granicy Polski, takie jak Dorohusk, Hrebenne czy też Koroszczyn–Terespol na trasie Moskwa–Paryż, oraz projekt modernizacji portu lotniczego Lviv-2. – Przy tych projektach prof. Wojciech Bonenberg opracował i wdrożył innowacyjny standard w zakresie planów generalnych terminali, co w istotny sposób usprawniło odprawy graniczne, przyczyniając się do likwidacji wielokilometrowych kolejek samochodów ciężarowych na granicach Polski. Dzięki temu zostały uzyskane wymierne benefity gospodarcze dla kraju i bezcenne korzyści ekologiczne dla środowiska – podkreślał w laudacji wygłoszonej na cześć laureata prof. Jacek Gyurkovich z PK.
Prof. Wojciech Bonenberg kierował kilkudziesięcioma projektami badawczymi krajowymi i międzynarodowymi, a na szczególną uwagę zasługują osiągnięcia we współpracy z chińskimi ośrodkami naukowymi: Beijing University of Technology (Pekin), Chongqing Jiaotong University (Syczuan), Liaoning Urban and Rural Construction and Planning Design Institute, Shenyang (Mandżuria), gdzie jako beneficjent grantów rządu chińskiego prowadzi badania (zwieńczone licznymi publikacjami i wdrożeniami) związane z aktywizacją urbanistyczną centrów logistycznych wzdłuż Nowego Jedwabnego Szlaku oraz zrównoważoną rewitalizacją obszarów wiejskich w Chinach. Prowadzi wykłady i ćwiczenia projektowe na kilku chińskich uniwersytetach, m.in. w Pekinie. Wykonał 5 projektów architektoniczno-urbanistycznych, które zostały zrealizowane w Chinach. Był też profesorem wizytującym na kilku europejskich uczelniach.
Nowy doktor honoris causa PK pełnił wiele ważnych funkcji w instytucjach naukowych: w latach 2007-2019 był członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, a w roku 2019 został wybrany do Rady Doskonałości Naukowej I kadencji. Prof. Bonenberg jest też członkiem Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN (wiceprzewodniczący), Komisji Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Polskiej Akademii Nauk Oddział w Poznaniu, Akademii Lubrańskiego w Poznaniu. Obecnie jest członkiem Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Warszawie oraz Ministerialnego Zespołu do Spraw Reformy Systemu Planowania Przestrzennego w Polsce powołanego przez Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii. Za swoją działalność został uhonorowany wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami, m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, medalem Naturea Tutela Res Necessaria Hominum ProRegionalibus Et Urbanis Studiis Komisji Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Polskiej Akademii Nauk Oddział w Poznaniu.
Związki z Politechniką Krakowską
Prof. Wojciech Bonenberg od ponad 20 lat niezwykle aktywnie i twórczo współpracuje z Politechniką Krakowską. Miał realny wpływ na kierunki badań naukowych realizowanych w ciągu ostatnich kilkunastu lat na Wydziale Architektury PK, gdzie z sukcesem udało się wdrożyć idee jedności badań naukowych, twórczości projektowej, dydaktyki i silnej współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym w skali lokalnej i międzynarodowej. Na PK przeprowadził swój przewód profesorski. Ma ogromne zasługi na rzecz rozwoju kadry naukowej Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. W latach 2003-2021 wielokrotnie uczestniczył w przewodach awansowych prowadzonych na WA PK, zwłaszcza dotyczących stopnia doktora habilitowanego, przede wszystkim jako ich przewodniczący. Opracował w tym czasie także 20 recenzji w przewodach doktorskich, habilitacyjnych i profesorskich dla pracowników Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Prof. Wojciech Bonenberg zasiadał w radach i komitetach naukowych licznych, międzynarodowych kongresów i konferencji organizowanych na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Za swoją współpracę z PK, architekt został uhonorowany Medalem Bene Merentibus za trwały wkład w rozwój teorii architektury i urbanistyki oraz Medalem Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Należał do grupy inicjatorów restytucji zamkniętego przez władze PRL poznańskiego Wydziału Architektury, uzyskując dla tej idei mocne wsparcie wśród współpracujących z nim naukowo wybitnych profesorów Wydziału Architektury PK: Witolda Cęckiewicza, Wiktora Zina i Witolda Korskiego.
